Ambaun, Leitura no Lian Fataluku iha Igreja Katólika Parókia São Paulo Lospalos





Iha tinan 2001 resin, tuir missa iha Igreja Katólika Parókia São Paulo Lospalos sempre uza lian Fataluku ba leitura introdusaun durante missa. Buat ne’ebé uniku tebes bele rona lian Tetun no lian Fataluku akompanha malu wainhira missa hahu to'o remata. Ema ne’ebé lee testu introdusaun ne'e sei hakat sa'e ba altar leten hodi hamriik iha ambaun oin no lee testu ne'e. Altar ne'e tamba harii aas entaun haree ba atu hanesan fali palku ida. Ha'u gosta tuir missa iha igreja ne’e dalaruma mos tamba parte úniku ida-ne'e.


Lee leitura iha missa tempu ne'e sai hanesan atividade ida ne’ebé 'sadik' tebes ba sira ne’ebé tauk atu hare'e ema barak iha públiku. Ba sira ne’ebé toman ona ne'e atividade furak ida bele lee mensajen husi biblia ba ema hotu iha missa laran. Buat ne’ebé ema leitor ba leitura buka atu hasees an tebebes mak atu labele lee sala testu iha leitura tamba ema hotu sei konfundi no hamnasa no dalaruma padre ne’ebé reza missa mos bele siak tan. Maibe failansu durante lee leitura kontinua akontese. Iha missa ba foinsa'e sira, bele akontese ema lee lalais liu, neneik liu ka lee ho pontuasaun ka entonasaun lee mak ladun loos. Dala ida akontese leitor ida atu lee leitura mak buka fali pájina leitura ne'e iha livru liturjia kuaze demora tiha minutu lima no kosar sulin tamba pájina ne’ebé nia atu lee laiha marka. Hau bele nota oinsá nia nakdedar iha ambaun leten tamba pániku lahatene oinsá bele hetan fali pájina refere enkuantu sarani sira tuur iha kraik hein hela atu rona leitura dahuluk nian. Sorte iha akolitus ne’ebé mai ajuda kedas no hetan lalais pájina refere. Maski nune'e mos, failansu ne'e nafatin sai memória komik no lisaun ba ema seluk atu la repete tan.


Dala balun ona ha'u lee leitura ho lian Tetun maibé loron ida ha'u simu knar atu lee testu introdusaun/komentáriu ho lian Fataluku. Maski ha'u nia maneira ko'alia Fataluku la perfeitu liu, ha'u simu duni knar ne'e no koko lee testu ne'e fila ba fila mai ho entonasaun loloos hasara Fataluku oan sira ne’ebé ha’u rona ona oinsá sira lee. Ha'u espera ha'u bele lee ho diak maski ha'u mos tauk ha'u bele lee sala.

To'o loron missa nian, ha'u lee duni testu lian Fataluku ida-ne'e iha ambaun leten. Ha'u sente nakdedar, kontente hanesan anin dadulas iha ha'u-nia fuan. Ha'u lee to'o hotu. Dalaruma koko hateke liu ba sarani sira be tuur iha kraik maski ha’u sente la preokupa tan sira. Oinsá sira nia reazen? Ha'u la dekor tan sira nia oin. Ha'u sente de'it mak ha'u nia prezensa no testu ne'e lian iha mikrofone, dere ba ha'u nia tilun no koalia mai ha’u. Liafuan ba liafuan to'o hotu. Wainhira missa sai, kolega Fataluku oan ida mai besik ha'u no fo komentáriu katak ha'u-nia entonasaun lian Fataluku ohin la perfeitu. Ha'u hamnasa. Nia mos hamnasa. Desde husi ne'e ha'u haluha ona, dala hira mak ha'u lee tan testu introdusaun lian Fataluku ne'e iha missa. Ha'u ba nafatin missa maibé la lee ona leitura bebeik. Ha'u troka fali knar sai rona-nain leitura de'it.


Ohin loron, ambaun ne'e sei nafatin eziste iha Igreja Katólika Parókia São Paulo Lospalos. Missa kontinua hala’o maibé leitura ho testu Fataluku ba parte introdusaun ne'e troka fali ona ba lian Tetun. Laiha ona lian Fataluku durante missa hanesan tempu uluk maibe failansu lee leitura kontinua akontese. Ha'u nafatin tur missa iha igreja ne'e maski la úniku ona ho prezensa lian Fataluku hanesan uluk. Ohin loron, iha igreja ne'e, grupu koru sira sei hananu kántiku missa sira iha lian Tetun, Portugués, Inglés, Español no lian Indonézia.


VZ, Dec 2019

Komentar

Postingan populer dari blog ini

Aprende husi Sócrates: Ta’es Dala Tolu

Domin no Diferensa

Feto no Lideransa: Wainhira Feto Ida Sai Lider